Αποποίηση κληρονομιάς πριν αποποιηθούν οι κληρονόμοι της προηγούμενης τάξης.

Πολίτης ζήτησε τη συνδρομή του Συνηγόρου του Πολίτη, προκειμένου να γίνουν δεκτές από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. δηλώσεις αποποίησης κληρονομίας τις οποίες κατέθεσε προτού αποποιηθούν οι κληρονόμοι της προηγούμενης κληρονομικής τάξης.

Η Ανεξάρτητη Αρχή (Συνήγορος του Πολίτη) επικοινώνησε με τη μια εκ των αρμοδίων Δ.Ο.Υ. καθώς και με τη Διεύθυνση Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου και τη Διεύθυνση Εισπράξεων και Επιστροφών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), και απέστειλε προς αυτές έγγραφο με το οποίο παρέθετε τους βασικούς λόγους για τους οποίους έπρεπε να γίνει δεκτό το αίτημα του φορολογούμενου πολίτη. 

Το έγγραφο με τις σχετικές για την αποποίηση κληρονομιάς οδηγίες της Α.Α.Δ.Ε. ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής:

1. Οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 1847 του Αστικού Κώδικα για την έναρξη της προθεσμίας αποποίησης (γνώση της επαγωγής και του λόγου της), ώστε να διαπιστώνεται το εμπρόθεσμο ή μη αυτής, έχουν τεθεί από τον νόμο υπέρ του προσωρινού κληρονόμου, δηλαδή για την προστασία αυτού έναντι του κινδύνου να παρέλθει η προθεσμία αποποίησης εν αγνοία του. Αντίθετα, η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα δεν περιορίζει τη δυνατότητα δήλωσης της σχετικής βούλησης του κληρονόμου σε χρόνο πριν από την έναρξη της προθεσμίας. Δεν είναι άκυρη, συνεπώς, η αποποίηση, αν έλαβε χώρα πριν συντρέξουν οι προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα, δηλαδή πριν από την έναρξη της προθεσμίας αποποίησης, προτού π.χ. δημοσιευθεί η διαθήκη του κληρονομουμένου.

2. Ομοίως, σύμφωνα με την κρατούσα θέση, δεν είναι άκυρη η αποποίηση της κληρονομιάς από πρόσωπο ως προς το οποίο δεν έχουν συντρέξουν ακόμα όλες οι προϋποθέσεις για την κλήση του στην κληρονομία, όπως σε περίπτωση που το πρόσωπο αποποιήθηκε πριν από την αποποίηση προπορευόμενου κληρονόμου (ή προπορευόμενων κληρονόμων), αρκεί η αποποίηση να έλαβε χώρα μετά τον θάνατο του κληρονομουμένου, ο οποίος αποτελεί, σε κάθε περίπτωση, το εναρκτήριο χρονικό σημείο για την αποδοχή ή την αποποίηση της κληρονομίας.

Σε ανταπόκριση του εν λόγω εγγράφου, η Διεύθυνση Εισπράξεων και Επιστροφών της Α.Α.Δ.Ε., με έγγραφό της προς τις εμπλεκόμενες Δ.Ο.Υ., έδωσε τις απαραίτητες διευκρινίσεις και οδηγίες. Οι εν λόγω Δ.Ο.Υ. ανταποκρίθηκαν άμεσα, κάνοντας τις σχετικές δηλώσεις αποποίησης αποδεκτές.